Erfenissen zijn even oneerlijk als koningen

Het erfrecht wordt hervormd en iedereen zal het geweten hebben. Vlaams minister van begroting Bart Tommelein maakt er een van zijn paradepaardjes van en voorzitter van Open VLD Gwendolyn Rutten spreekt over een belasting op verdriet die veel te hoog is en dus onrechtvaardig. Uw erfenis zal voortaan minder belast worden met de groeten van Open VLD! Electoraal zal het de liberalen geen windeieren leggen, maar is het wel überhaupt zo rechtvaardig? Moeten onze belastingen niet gekozen worden op basis van ratio in plaats van ons door het sentiment te laten leiden?

Als je vandaag in rechte lijn erft, bijvoorbeeld een van je ouders overlijdt, dan betaal je 3% op de eerste schijf (t.e.m. 50 000 euro) , 7% (50 000 euro t.e.m. 250 000 euro) op de tweede schijf en 27% (vanaf 250 000 euro) op de derde schijf. Als je niet in rechte lijn erft, dus je krijgt een erfenis van je broer of je tante dan liggen de tarieven tussen 30% en de 60%. U zal al denken 60 % belasting op iets dat al verschillende keren door de belastingmolen gegaan is, ze moeten maar durven die politiekers! Je verliest een naaste en daarboven word je nog eens gestraft door vadertje staat die jouw erfenis in beslag komt nemen. Een belasting op jouw verdriet zoals mevrouw Rutten het formuleert.

Toch is die belasting op verdriet een van de meest rechtvaardige belastingen die we vandaag hebben in de het Belgische en Vlaamse oerwoud aan belastingen. Door de eeuwen heen geven mensen generatie op generatie erfenissen door. Dat betekent dat de ongelijkheid over de generaties doorgegeven wordt. Vermogens waar geen enkele prestatie of verdienste aan te pas komen, worden in de schoot van individuen geworpen omdat zij toevallig geboren zijn in een rijke familie waar ze al meer kansen gekregen hebben dan de rest van de samenleving.

Erfenissen zijn even oneerlijk als koningen

In de politiek zorgt het thema over gelijke kansen voor hevige discussies. We streven met z’n allen naar een samenleving waar kinderen ongeacht hun geboorte dezelfde kansen krijgen en dus met hetzelfde talent evenveel vermogen kunnen vergaren. Een meritocratie, al dan niet gecorrigeerd door de overheid, waar mensen die het beste en hardst werken het meest opstrijken van de koek. Economische groei en innovatie is gedreven door mensen die steeds hoger willen klimmen, meer inspanning willen leveren en daarvoor vergoed worden. Het is waar dat groei en innovatie afgeremd wordt door belastingen. Maar de belastingen die groei afremmen zijn voornamelijk op arbeid.

Ongelijkheid is een drijvende kracht achter onze welvaart en ongelijkheid is vaak rechtvaardig. Wie minder hard werkt, wordt logischerwijs minder beloond. Wie gevaarlijker werk doet, wordt daar beter voor vergoed. Wie over uitzonderlijk talent beschikt en dat ten dienste van samenleving stelt, zal ook gecompenseerd worden. Dat is rechtvaardige ongelijkheid.

Erfenissen vallen niet onder deze categorie. Ze worden verworven vanwege geboorte zoals prinsen het recht verwerven door hun geboorte om koning te worden. De meerderheid van de mensen klaagt over het feit dat manier waarop koningen of koninginnen gekozen worden. Toch klagen diezelfde mensen over het feit dat hun erfenissen belast worden.

Kortom: erfbelastingen zijn veel rechtvaardiger dan belastingen op inkomen of je huidige vermogen. Aangezien we allemaal een overheid willen die o.a. onderwijs, veiligheid en zorg voorziet, lijkt het me bijvoorbeeld eerlijker om hoge belastingen te heffen op erfenissen en lage belastingen op arbeid.

Dit artikel werd geschreven door Olivier De Gusseme, de secretaris van Jong VLD Gent.

Olivier De Gusseme